انواع مالیات شرکت ها
تمامی شرکت‌ها موظف به پرداخت مالیات می‌باشند، عدم توجه کردن به قوانین مالیات شرکت ها، آنها را از یکسری مزایا محروم می‌کند و علاوه بر آن مشمول پرداخت جرائم مالیاتی می‌شوند که همین مالیات و جریمه توسط اداره امور مالیاتی و به طور علی الراس محاسبه خواهد شد.
انواع مالیات‌هایی که اشخاص حقوقی مکلف به پرداخت آنها هستند عبارت‌اند از:
- مالیات بر درآمد
- مالیات بر عملکرد
- مالیات بر اموال و املاک
- مالیات‌های تکلیفی
- مالیات بر ارزش افزوده
بر اساس قوانین و مقررات مالیاتی کشور مالیات‌های قابل وصول توسط دولت از اشخاص حقیقی و حقوقی به دو گروه کلی زیر تقسیم می‌شود:
مالیات مستقیم
دولت‌ها به طور مستقیم از دارائی‌ها، اموال افراد بخشی را با توجه به نرخ‌هایی که قبلاً در قانون بیان شده به عنوان مالیات دریافت می‌کنند. دلیل نام گذاری مالیات مستقیم همانطور که مشخص می‌باشد همین است که مستقیماً از درآمد و اموال افراد دریافت می‌شود به همین خاطر پرداخت کننده نهایی آن مشخص و معلوم است.
مالیات بر دارائی (Property Tax)
دارائی‌ها و اموال که در مالکیت اشخاص حقیقی یا حقوقی هستند نیز مشمول مالیات می‌باشند، همین مالیات را مالیات بر دارائی می‌گویند، مالیات بر دارائی معمولاً به منظور متعادل کردن ثروت در جامعه استفاده می‌شود. مالیات دارائی شامل موارد زیر است:
- مالیاتی بر ارث
- حق تمبر
- مالیات بر درآمد (Income Tax)
درآمدی که به واسطه انجام فعالیت‌های اقتصادی نصیب اشخاص می‌شود، درصدی از آن را به دولت به عنوان مالیات درآمد پرداخت می‌کنند که با توجه میزان درآمد برای اشخاص مختلف متفاوت است. سیستم مالیات بر درآمد در اکثر کشورها به صورت تصاعدی است. همچنین شامل موارد زیر می‌شود:
- املاک
- حقوق
- مشاغل
- اشخاص حقوقی
- اتفاقی
مالیات غیر مستقیم
افراد جامعه و عموم مردم در هنگام خرید کالاها و دریافت خدمات، علاوه بر قیمت اصلی کالا و خدمات باید مبلغی بیشتر را به دولت به عنوان مالیات غیر مستقیم بپردازند و در واقع پرداخت کننده نهایی آن عموم مردم هستند.
علت اینکه این مالیات را غیرمستقیم می‌نامند این است که، به عنوان مثال فردی کالایی را خریداری می‌کند و مالیات کالا را به فروشنده پرداخت می‌کند و فروشنده مالیات آن کالا را در هنگام خرید از تولیدکننده، به آن می‌پردازد و در نهایت تولیدکننده است که مالیات را به دولت پرداخت می‌کند.
ا نمایید. معمولاً آن را با نام مالیات بر ارزش افزوده یا مالیات بر مصرف نیز می‌شناسند. مالیات غیر مستقیم به دو دسته طبقه‌بندی می‌شود:
- مالیات بر واردات
- مالیات بر مصرف و فروش
مالیات بر مصرف
هنگامی که کالا می‌خریم یا خدمتی را دریافت می‌کنیم، در واقع علاوه بر قیمت آن کالا یا خدمت، مبلغی اضافه‌تر تحت عنوان مالیات بر مصرف پرداخت می‌کنیم که حتی ممکن است از آن بی‌اطلاع باشیم. در واقع شامل موارد زیر می‌شود:
- مالیات بر فرآورده‌های نفتی
- مالیات تولید الکل طبی و بهداشتی
- مالیات نوشابه‌های غیرالکلی
- مالیات بر فروش سیگار
- مالیات اتومبیل
- مالیات نقل و انتقالات اتومبیل
- مالیات حق اشتراک تلفن‌های خودکار و خدمات مخابراتی بین‌المللی
- مالیات نوار ضبط صوت و تصویری
- مالیات فروش خاویار و مالیات بر ارزش افزوده که از ابتدای مهرماه 1387 به اجرا گذاشته شده است.
نکته مهم
مالیات بر مصرف می‌تواند یک ابزار برای کنترل اسراف نیز باشد، زیرا دولت می‌تواند با وضع مالیات بر برخی کالاها میزان مصرف آنها را کاهش دهد، همچنین دولت برای برخی اهداف فرهنگی یا اقتصادی بر روی برخی کالاها مالیات اعمال کند.
مالیات بر حقوق و عوارض گمرکی
تجار و بازرگانان که به فعالیت واردات و صادرات می‌پردازند، باید نسبت به کالاهای خود مبلغی را به گمرک به عنوان حقوق و عوارض گمرکی قبل از انجام امور ترخیص پرداخت کنند. مالیات بر حقوق و عوارض گمرکی جز مالیات‌های غیر مستقیم می‌باشد و به دو نوع تقسیم می‌شود:
- حقوق گمرکی: مبلغ 4 درصد از کالاهای صادر شده به عنوان حقوق گمرکی در نظر گرفته می‌شود.
- سود بازرگانی: تعرفه آن توسط دولت تعیین می‌شود.
مالیات بر ارزش افزوده
در شرکت های تولیدی مواد اولیه و خام را خریداری می‌کنند و سپس در فرآیند تولید به وسیله نیروی کار، تغییراتی در آنها به وجود می‌آید که تبدیل به کالای تکمیل شده می‌شود که ارزش این کالا نسبت به مواد اولیه آن بیشتر است (به دلیل فرآیندی که روی آن انجام شده)، به این افزایش، ارزش افزوده می‌گویند.
همچنین به خرید کالاها یا دریافت خدمات برای ما علاوه بر بهای کالا شامل مبلغی اضافه‌تر نیز می‌باشد، در واقع مقدار آن درصدی از بهای کالا است و باید به تولید کنندگان و ارائه دهندگان خدمات بپردازیم (در واقع به طور غیر مستقیم به دولت می‌پردازیم) که به آن مالیات بر ارزش افزوده می‌گویند.
کالاهای معاف از مالیات و عوارض بر ارزش افزوده عبارتند از:
- محصولات کشاورزی فرآوری نشده
- دام و طیور زنده، آبزیان، زنبورعسل و نوغان
- انواع کود، سم، بذر و نهال
- آرد خبازی، نان، گوشت، قند، شکر، برنج، حبوبات و سویا، شیر و…
- کتاب، مطبوعات، دفاتر تحریر و انواع کاغذ چاپ، تحریر و مطبوعات
- اموال غیر منقول
- انواع دارو لوازم مصرفی درمانی
- فرش دستبافت
- خوراک دام و طیور
- رادار و تجهیزات کمک ناوبری هوانوردی ویژه فرودگاه‌ها
- اقلام با مصارف صرفاً دفاعی و امنیتی
نکته مهم
مودیان مشمول همین قانون باید حداکثر ظرف پانزده روز از تاریخ انقضای هر دوره، مالیات و عوارض دریافتی و پرداختی طی آن دوره را با تسلیم اظهارنامه‌ای به اداره امور مالیاتی مربوط اعلام و پرداخت نمایند.
کالاهای مشمول مالیات و عوارض بر ارزش افزوده، به جز کالاهای معاف نام برده شده کلیه کالاها مشمول مالیات بر ارزش افزوده خواهند بود.
مالیات حقوق دستمزد
اشخاص حقیقی که با در اختیار قراردادن نیروی کار خود به استخدام اشخاص حقیقی یا حقوقی درمی‌آیند و به همین دلیل مبلغی را به عنوان درآمد دریافت می‌کنند، چنانچه درآمد آنها از مقدار مشخصی بیشتر باشد مشمول مالیات می‌باشند و کارفرما باید مالیات حقوق دستمزد آنها را محاسبه و به اداره امور مالیاتی پرداخت کند.
با توجه به مقررات جزء 4 بند ( الف) تبصره 12 قانون بودجه سال 1400 کل کشور مقرر می‌دارد:
- سقف معافیت مالیاتی موضوع ماده 84 قانون مالیات‌های مستقیم در سال 1400 مبلغ 480 میلیون ریال تعیین می‌شود.
مالیات در پیمانکاری
در عملیات پیمانکاری دو نوع مالیات مقرر شده است که عبارتند از:
- مالیات مقطوع
- مالیات بر درآمد.
مالیات مقطوع
قراردادهای پیمانکاری که مبلغ کل قرارداد از ده میلیون ریال بیشتر می‌شود، مبلغ 5.5 درصد آن توسط کارفرمایان و سایر نهادها باید در هر پرداخت کسر و به حسابی که توسط وزارت دارائی تعیین شده پرداخت نمایند.
مالیات بر درآمد
درآمد مشمول مالیات پیمانکاری از طریق رسیدگی به دفاتر و علی الراس قابل تشخیص است.
قوانین مالیاتی شرکت‌ها
بر اساس قانون یکی از وظایف شرکت ها پرداخت مالیات می‌باشد. تمامی شرکت ها پس از ثبت در اداره ثبت شرکت ها، باید حوزه مالیاتی خود را مشخص کنند و به منظور حسابرسی دقیق‌تر مالیات شرکت ها باید پلمپ دفاتر تجاری انجام شود.
علاوه بر مشخص نمودن حوزه مالیاتی بعد از ثبت شرکت، برای قانونی کردن فعالیت مالی، باید پلمپ دفاتر قانونی هم انجام شود.
قانون مالیاتی شرکت ها
شرکت ها بر اساس اینکه در کدام دسته از انواع شرکت ها قرار می‌گیرند، مشمول قوانین مالیاتی همان نوع شرکت ها می‌شوند و طبق قانون باید دفاتر تجاری خود را پلمپ کنند و مالیات خود را به اداره امور مالیاتی پرداخت کنند.
مالیات شرکت های خدماتی
ماده 105 قانون مالیات‌های مستقیم به طور واضح در مورد مالیات شرکت های خدماتی توضیح نداده است، اما این قانون شامل این شرکت ها نیز می‌شود که بیان می‌دارد، کلیه درآمدهای شرکت ها پس از اینکه زیان‌ها و معافیت‌های مقرر شده در قانون کسر شود، شامل نرخ مالیات (25%) خواهد بود.
مقررات مالیاتی شرکت سهامی خاص
شرکت های سهامی خاص موظف هستند تا با تهیه دفاتر تجاری و پلمپ آنها نسبت به رسیدگی به مالیات خود اقدام نمایند. میزان 10 % از کل درآمد شرکت های سهامی خاص به عنوان مالیات شرکت محاسبه و وصول و از کل دخل مشمول مالیات پس از کسر 10 % نسبت به بقیه بر طبق بندهای قانون مالیات‌های مستقیم اعمال می‌شود که با ارائه اظهارنامه مالیاتی مناسب می‌توانند مالیات کمتری بپردازند.
معافیت‌های مالیاتی شرکت‌های سهامی خاص
معافیت شرکت های سهامی خاص شامل موارد زیر می‌شوند:
- در صورت داشتن مجوز از طرف وزارت فرهنگ و ارشاد مشمول معافیت مالیاتی 50 % خواهند شد.
- در صورتی که شرکت سهامی خاص، شرکت دانش بنیان باشد.
- فعالیت در حوزه کشاورزی، تولیدی و معدنی واحدهای تولیدی و معدنی بخش خصوصی و تعاونی
- در صورت فعالیت در زمینه ایرانگردی و جهانگردی مشمول معافیت 50 % خواهند بود.
- صادرکنندگان محصولات کشاورزی
- شرکت‌های ادغام شد
- در صورتی که در زمینه انتشارات و مطبوعات فعالیت داشته باشد.
مقررات مالیاتی شرکت با مسئولیت محدود
مالیات شرکت ها با مسئولیت محدود مشمول ماده 105 قانون مالیات‌های مستقیم می‌شود که بر اساس آن از مجموع دخل شرکت باید ضرر و زیان‌ها را کسر نمود و همچنین معافیت شرکت ها را برای آن در نظر گرفت، سپس میزان مالیات به نرخ 25 % محاسبه می‌شود.