تهیه سند مالی یک جهت و ارزیابی صحت سند مالی، جهت دیگر فعالیت اقتصادی است. وظایف حسابرس ارزیابی گزارشات مالی و سنجش درستی یا نادرستی اسناد حسابداری است. شرکت‌های فعال در عرصه اقتصادی کشور برای ساماندهی به فعالیت مالی خود نیاز به حسابرس دارند.
وظایف حسابرس را مقایسه می‌کنیم. ویژگی و مهارت‌های مورد نیاز حسابرس را بررسی می‌کنیم. همچنین در مورد کارهایی که برعهده حسابرس نیست حرف می‌زنیم. در نهایت به پرسشهای مهم وظایف حسابرس از جمله میزان درآمد حسابرس در ایران پاسخ می‌دهیم.
حسابرس کیست؟
حسابرس (Auditor) ارزیاب گزارشات مالی و اسناد حسابداری است. حسابرس کلیه اسناد مالی و حسابداری را بررسی می‌کند تا هم درستی آن را بسنجد و هم در صورت مشاهده اشتباه یا تقلب، آن را گزارش دهد؛ بنابراین صحت‌سنجی، کشف اشتباه یا تقلب و ارائه اظهارنظر ازجمله وظایف حسابرس است.
صحت‌سنجی، کشف تقلب و ارائه گزارش در وظایف حسابرس چیست؟
حسابرس ارشد کیست؟
حسابرس ارشد (Senior Auditor) به‌عنوان سرپرست، دارای تخصص و تجربه بیشتری نسبت به سایر حسابرسان است. وظایف حسابرسان ارشد، شامل مسئولیت کامل طرح و اجرای حسابرسی است. حسابرسان ارشد باید به علم ریاضیات مسلط باشند. توانایی کار فردی و گروهی به طور هم‌زمان و داشتن ارتباط کلامی و نوشتاری از جمله مهارت‌های مورد نیاز حسابرس ارشد است.
کمک حسابرس کیست؟
کمک حسابرس (Assistant Auditor) شخصی می باشد که در تهیه و بررسی اسناد و گزارشات مالی، به حسابرسان ارشد کمک می‌کند و تحت نظارت مستقیم حسابرس ارشد فعالیت می‌کند. در واقع برای تبدیل‌شدن به یک حسابرس متخصص باید ابتدا کمک حسابرس شوید تا تجربه و تخصص را در کنار هم پیش ببرید.
تفاوت حسابدار و حسابرس چیست؟
باتوجه‌به تشابه مفهومی حسابداري و حسابرسی شاید برایتان سؤال باشد که تفاوت حسابدار و حسابرس چیست؟ در پاسخ باید گفت که حسابدار (Accountant) گردآورنده اسناد مالی و حسابرس (Auditor) ارزیاب اسنادمالی است.
دیگر تفاوت حسابدارو حسابرس به شرح زیر است:
- وظیفه حسابدار، تنظیم سند حسابداری و بررسی صحت اسنادمالی از جمله وظایف حسابرس است.
- حسابداران، گزارشات مالی را در دوره‌های زمانی ثبت می‌کنند اما حسابرسان معمولاً در پایان سال مالی به ارزیابی اسناد حسابداري می‌پردازند.
- پایان کار حسابداران، شروع کار حسابرسان است.
- استخدام حسابدار در شرکت الزامی اما حسابرس اختیاری است.
تنظیم سند حسابداري به عهده حسابداران و ارزیابی آن به عهده حسابرسان است.
نتیجه فعالیت حسابرس
حفظ سلامت مالی یک سازمان در گرو فعالیت حسابرس است. وظایف حسابرس، بررسی صحت و کشف اشتباه و تقلب در گزارشات مالی است.
مسئولیت حسابرس در قبال تقلب، ارائه گزارش به مدیران ارشد سازمان است. پس نتیجه فعالیت حسابرس اطمینان بخشی از صحت اسناد حسابداري و حفظ سلامت اقتصادی سازمان و حتی در ابعاد بزرگ‌تر، حفظ سلامت مالی جامعه خواهد بود.
ازجمله وظایف حسابرس، بررسی تقلب یا اشتباه در گزارشات حسابداري است.
انواع حسابرس
حسابرسان به سه دسته تقسیم می شوند که عبارتند از:
- حسابرس داخلی
- حسابرس مستقل
- حسابرس دولتی
حسابرس داخلی
حسابرس داخلی، هسته ارتباطی هیئت‌مدیره و شرکت است، که به‌عنوان کارمند در بخش امور رسیدگی فعالیت می‌کند. کار حسابرسان داخلی تنظیم و ارائه گزارشات رسیدگی هفتگی، ماهیانه و سالانه به هیئت‌مدیره است.
حسابرس مستقل
کار حسابرس مستقل چیست؟ حسابرس مستقل به‌عنوان فردی که هیچ‌گونه وابستگی مادی و معنوی به شرکت ندارد؛ در مؤسسات حسابرسی کار می‌کند و حسب نیاز شرکت و بر اساس قرارداد به کار گرفته می‌شود. وظایف حسابرسان مستقل انجام امورمالی و حسابداري شرکت مربوطه و ارائه گزارش رسیدگی به مجمع‌عمومی صاحبان سهام است.
عدم وابستگی قبلی حسابرس مستقل به شرکت، در وظایف حسابرس چیست؟
شرایط حسابرس مستقل شدن
معمولاً حسابرسان، به‌صورت دو یا چندنفری اقدام به تأسیس مؤسسه حسابرسی می‌کنند. این گروه از حسابرسان به‌صورت مستقل فعالیت می‌کنند. یعنی وابستگی مادی به شرکتی که وظایف حسابرسی آن را برعهده دارند، نخواهند داشت. حسابرس مستقل بسته به نوع نیاز، با قرارداد رسمی در شرکت‌ها و مؤسسات بکار گرفته می‌شوند. وظایف حسابرس مستقل همان شرح وظایف حسابرس است.
حسابرس دولتی
حسابرس دولتی شخصی است، که برای سازمان‌های دولتی کار می‌کند. همانند وظایف حسابرسان، وظایف حسابرس دولتی نیز ارزیابی و صحت‌سنجی اسناد مالی است. حسابرسان دولتی میزان کفایت کنترل‌ها و استفاده بهینه از منابع انسانی، مالی و فیزیکی را در جهت اهداف سازمان مورد بررسی قرار می‌دهند.
وظایف حسابرس
به‌طورکلی وظایف حسابرس در جمع‌آوری و مقایسه اعداد و ارقام و گزارشات مالی و در نهایت تأیید یا رد آن‌ها خلاصه می‌شود. نظر حسابرس در مورد تأیید یا رد گزارشات مالی (چه در اثر اشتباه چه تقلب) در قالب اظهارنظر حسابرسی ارائه می‌گردد.
لازم به ذکر می باشد که استاندارد های وظایف حسابرس شامل 4 استاندارد حسابرسی عمومی، داخلی، عملیات (رسیدگی) و گزارشگری است. حسابرس بر اساس استانداردهای حسابرسی، گزارشات مالی را بررسی و در مورد آن اظهارنظر می‌کند.
از جمله وظایف حسابرس عبارتند از:
- ارزیابی حساب‌های شرکت: جهت مطابقت با قوانین مالی و اطمینان از درستی آن
- گردآوری و تحلیل ارقام و آمار: جهت اعمال کنترل بر عملیات بخش حسابداري شرکت و اطمینان از صحت گزارشات حسابداری
- بررسی سیستم‌های گزارش مالی مؤسسه: جهت اطمینان از عملکرد
- تحقیق و شناسایی ویژگی‌های کسب‌وکار: جهت افزایش کیفیت رسیدگی به امور شرکت
- ارتباط کاری بهینه با مشتریان: جهت ایجاد تعامل و اخذ اطلاعات و گزارشات موردنیاز
- تنظیم فرایندهای کنترل داخلی برای جلوگیری از بروز خطای مالی توسط کارکنان
- ارائه پیشنهادهای کارآمد به‌منظور پیشرفت شرکت
وظایف حسابرس داخلی
گفتیم که حسابرس داخلی رابط هیئت‌مدیره و شرکت است؛ بنابراین شرح وظایف حسابرس داخلی عبارتند از:
- عملیات کنترل داخلی صندوق و بانک
- عملیات کنترل داخلی بودجه و هزینه
- عملیات کنترل داخلی خرید و حقوق و دستمزد
- عملیات کنترل داخلی انبارداری
حسابرس داخلی در وظایف حسابرس چیست؟
شرح وظایف حسابرس ارشد
حسابرس ارشد که از نظر تخصص و تجربه سرپرست حسابرسان است، پیگیری امور حسابرس‌ها را در دست می‌گیرد. به طور خلاصه شرح وظایف حسابرسان ارشد عبارتند از:
- مدیریت زمان و برنامه‌ریزی برای رسیدگی به صورت‌های مالی
- آموزش به حسابرس و کمک حسابرس
- ارزیابی گزارشات تنظیم‌شده توسط حسابرسان
وظایف حسابرس در انبارگردانی
موجودی کالا در انبار بخش ویژه‌ای از شرکت را به خود اختصاص می‌دهد؛ بنابراین به حسابرسی دقیق احتیاج دارد.
وظایف حسابرس در انبار گردانی
از جمله وظایف حسابرس در انبارگردانی عبارتند از:
- مطالعه برنامه انبارگردانی و تذکر نکات لازم به امور رسیدگی
- برگزاری جلسه تدوین برنامه قبل از شروع انبارگردانی
- آموزش به افراد شرکت‌کننده در انبارگردانی
- اطلاعات کافی از مکان انبارگردانی، توقف ورود و خروج کالا
- تکمیل پرسش‌نامه نظارت بر انبارگردانی
- شمارش موجودی‌ها (حداقل دو بار) و مجزا کردن اعضای شمارش دوم از اعضای اول
- اطمینان از مخدوش نبودن موجودی‌های ثبتی
- اطمینان از عدم به‌کارگیری اشخاص انباردار در اعضای تیم شمارش
نکته مهم
انبارگردانی به معنی کنترل موجودی، اضافه و کسری کالا در انبار در پایان هر دوره زمانی است. مطابقت موجودی کالا بر اساس کاردکس کالا و ثبت سیستم نرم‌افزاری صورت می‌گیرد.
محل کار و ساعت کار حسابرس
در این بخش اطلاعات لازم در مورد محل کار و ساعت کار حسابرس را ارائه می‌کنیم.
سازمان حسابرسی به‌عنوان بزرگ‌ترین مؤسسه حسابرسی دولتی است، که سایر مؤسسات حسابرسی در کنار این سازمان کار می‌کنند. حسابرسان ممکن است، برای انجام وظایف حسابرسی، هم در دفتر کار، هم در شرکت و هم در خانه کار کنند.
ساعات کار حسابرس هم بصورت پاره‌وقت و هم تمام‌وقت است
از نظر ساعت کار حسابرس باید گفت که حسابرسان هم تمام‌وقت، هم پاره‌وقت و هم به‌صورت اضافه‌کاری فعالیت می‌کنند.
در هفته ممکن‌است ساعت کار حسابرس به 40 ساعت برسد. تراکم کاری حسابرسان، در انتهای سال‌مالی بیشتر از سایر زمان‌هاست. به دلیل اینکه باید گزارشات حسابرسی را برای مجمع‌عمومی صاحبان سهام آماده کنند.
محل کار و ساعت کار حسابرس
مهارت‌های مورد نیاز حسابرس کدامند؟
تا اینجا درباره وظایف حسابرسی صحبت کردیم و به پرسش وظایف حسابرس چیست؟ پاسخ دادیم، اما ضمن آشنایی با وظایف حسابرسان، باید بدانیم که مهارت‌های مورد نیاز حسابرس پیست؟
تسلط به نرم‌افزارهای حسابداري و علوم کامپیوتری لازمه کار حسابرس است.
مهارت‌های مورد نیاز حسابرس عبارتند از:
- دقت کافی در گردآوری اعداد و ارقام مالی و تسلط به علم محاسبات
- توجه به جزئیات در آنالیز آمار و ارزیابی دقیق اسنادمالی
- تسلط به علوم کامپیوتری و مجموعه نرم افزار حساب داری
- برخورداری از مهارت‌های کلامی و نوشتاری
مهارت‌های مورد نیاز حسابرس در وظایف حسابرس چیست؟
ویژگی های حسابرسان مالی موفق
انجام وظایف حسابرس، در گرو عوامل مختلف از جمله ویژگی‌های او است. ویژگی های حسابرسان مالی موفق عبارتند از:
- ویژگی‌های فردی
- ویژگی‌های ساختاری
در جدول زیر شرح ویژگی‌های حسابرس آمده است.
| ویژگی‌های فردی | ویژگی‌های ساختاری |
| استقلال | داشتن دید کلی و جزئی |
| صلاحیت حرفه‌ای | قدرت تصمیم‌گیری و رهبری |
| صلاحیت اخلاقی و رازداری | مهارت اجتماعی و ارتباطی |
پرسش های مهم وظایف حسابرس
تا این بخش با وظایف، ویژگی ها، تحصیلات و مهارت‌های مورد نیاز حسابرس آشنا شدیم، شاید شما بخواهید حسابرس شوید اما در این زمینه، پرسشهای دیگری در ذهنتان باشد. در این بخش سعی داریم به پرسشهای مهم وظایف حسابرس که ممکن است، ذهنتان را درگیر کرده‌باشد پاسخ دهیم.
پرسشهای مهم وظایف حسابرسان در وظایف حسابرس چیست؟
حسابرسان چه کاری نمی‌کنند؟
تا این بخش در مورد وظایف حسابرسان صحبت کردیم و فهمیدیم که کار حسابرس چیست. احتمالا الان برای شما یکی از پرسشهای مهم وظایف حسابرس در این مقاله این‌است که حسابرسان چه کاری نمی‌کنند؟
اول‌ازهمه باید بدانید که مسئولیت صورت‌های مالی که حسابرس در مورد آن اظهارنظر می‌کند برعهده حسابرس نیست، بلکه برعهده شرکت است. همچنین وظایف حسابرس، مدیریت یا ایفای نقش مدیریتی در شرکت نیست.
از جمله کارهایی که جزء وظایف حسابرسان مالی نیست عبارتند از:
- انجام هرگونه عملیات اجرا، اجازه یا لغو معامله
- تهیه و تغییر اسنادمالی
- ثبت یا نگهداری از حساب‌ها و پرونده‌ها مثل حساب بانکی مشتری، اسناد وام، اجاره‌ها، قراردادها و …
- ایجاد سیستم کنترل داخلی مثل عملکرد فعالیت‌ها
- استخدام یا اخراج کارمندان
- نظارت بر انجام فعالیت‌های دوره‌ای عادی
- ارائه گزارش از طرف مدیریت یا به نمایندگی از مدیریت به هیئت‌مدیره
- خدمت به‌عنوان عامل سهام یا سپرده مشتری یا مشاور عمومی
- ثبت اظهارنامه مالیاتی حقوق و دستمزد
- تأیید فاکتورهای فروشنده برای پرداخت
- طراحی سیستم مدیریت مالی مشتری یا کدگذاری و طبقه‌بندی حساب‌ها
- تطبیق یا بستن حساب، تعیین برآورد صورت‌های مالی، ایجاد ارزش دارایی و بدهی
- آماده‌کردن نهاد حسابرسی برای شرکت
از نظر تحصیلات چه تفاوتی میان حسابداری و حسابرسی وجود دارد؟
حداقل مدرک موردنیاز برای هر دو شغل حسابداري و حسابرسی مدرک کارشناسی حسابداري است. داشتن مدارک ارشد حسابداري، حسابرسی و مدیریت بازرگانی نیز جز ترجیحات برخی مؤسسات برای استخدام است.
مانند همه رشته ها نیز، داشتن گواهی‌نامه‌های معتبر مثل حسابدار عمومی گواهی‌شده، حسابدار مدیریت گواهی‌شده (Certified Management Accountant) یا حسابرس داخلی گواهی‌شده (Certified Internal Auditor) در این دو حرفه، مزیت به شمار می‌رود.
حداقل مدرک موردنیاز برای هر دو شغل حسابداري و حسابرسی در وظایف حسابرس چیست؟
چک لیست وظایف حسابرسان چیست؟
در بخش‌های مختلف مقاله به پرسش وظایف حسابرس چیست؟ پاسخ دادیم. در فرم زیر که مربوط به یک سازمان دولتی است، نمونه‌ای از چک لیست وظایف حسابرسان را مشاهده می‌کنید. در این فرم مواردی از جمله وظایف حسابرسان، سابقه، مهارت و توانمندی ذکر شده است.
فرم چک لیست وظایف حسابرسان در وظایف حسابرس چیست؟
درآمد یک حسابرس در ایران چقدر است؟
بر اساس نحوه به‌کارگیری حسابرس که ممکن است، داخلی یا مستقل باشد و نیز بر مبنای دانش و تجربه حسابرس که می‌تواند درجه‌های استخدامی متفاوتی به او بدهد، درآمد این شغل متفاوت است. اما درآمد یک حسابرس در ایران چقدر است؟
بر اساس مواد (4) و (5) آیین‌نامه تعیین حق‌الزحمه پایه خدمات حسابرسی جامعه حسابداران رسمی ایران، مقدار به‌روزرسانی شده نرخ مبنای تعیین حق‌الزحمه حسابرسی سال 99 به شرح جدول زیر است:
| نرخ پایه حق‌الزحمه ساعتی (ریال) | رتبه‌های حرفه‌ای | ردیف |
| 255.700 | کمک حسابرس | 1 |
| 383.500 | حسابرس | 2 |
| 767.100 | حسابرس ارشد | 3 |
| 1.150.600 | سرپرست حسابرسی | 4 |
| 1.534.200 | سرپرست ارشد حسابرسی | 5 |
| 2.045.600 | مدیر حسابرسی | 6 |
| 2.557.000 | شریک حسابرسی | 7 |
چگونه حسابرس شویم؟
یکی از پرسشهای مهم وظایف حسابرسان این است‌که چگونه حسابرس شویم؟ برای پاسخ به این سؤال لازم می باشد ابتدا مدرک مرتبط با حسابرسی را داشته باشید. همچنین باید از همه چیز درباره وظایف حسابرس آگاه باشید. هرچه قدر تخصص و تجربه شما در این شغل بیشتر باشد، حسابرس موفق‌تری خواهید بود.
برای اینکه حسابرس شوید لازم‌است مراحل زیر را طی کنید:
- داشتن مدرک کارشناسی به بالا در رشته‌های حسابداری، حسابرسی یا مدیریت
- تسلط به علم محاسبات و کار با نرم‌افزارهای کامپیوتری و حسابداری
- جستجوی آگهی‌های استخدامی برای جذب در مؤسسات دولتی و خصوصی حسابرسی
- در صورت امکان، شروع فعالیت به‌عنوان کمک حسابرس و کسب تجربه کافی در کنار حسابرسان ارشد
- تقویت مهارت‌های ارتباطی، کلامی و نوشتاری
- استفاده هم‌زمان از تخصص و تجربه در ارزیابی اسنادمالی
نتیجه‌گیری
وظایف حسابرس چیست؟ این سوال بسیاری از افراد می باشد و در پاسخ به آن باید بگوییم که وظایف‌حسابرس بررسی صحت گزارشات مالی است. یک حسابرس با ارزیابی اسناد حسابداری در مورد درستی یا نادرستی آن اظهارنظر می‌کند. هر شرکت برای استفاده از خدمات حسابرسی باید یا حسابرس داخلی داشته باشد یا از حسابرسان مستقل در مؤسسات حسابرسی استفاده کند.
برای تصدی شغل حسابرسی و کسب درآمد، داشتن مدرک تحصیلی حسابداری، تجربه و نیز آشنایی با نرم‌افزارهای حسابداري از مبانی لازم است. در این مقاله سعی کردیم همه مطالب در مورد وظایف حسابرس را با شما مطرح کنیم. همچنین در مورد کارهایی که حسابرسان انجام نمی‌دهند نیز صحبت کردیم تا تفاوت حسابرسی و حسابداری را بهتر متوجه شوید. در نهایت به مهارت‌های مورد نیاز حسابرس و مرور پرسشهای مهم وظایف حسابرس پرداختیم. اگر سؤال یا نظری دارید حتماً با ما در میان بگذارید.