- پاسیولی که در سال ۱۴۴۵ در توسکانی متولد شد، امروزه به عنوان پدر حسابداری و حسابداری شناخته می شود.
- او دانش جمع آوری شده از حساب (هندسه، نسبت و تناسب) را در سال ۱۴۹۴ نوشت.
- این نوشته شامل رساله ۲۷ صفحه ای در مورد حسابداری است.
- کتاب او نخستین کاری بود که با استفاده از مطبوعات تاریخی گوتنبرگ منتشر شد.
- رساله گنجانیده شده نخستین اثر شناخته شده با موضوع حسابداری مضاعف است.
کتاب پاچیولی و تاریخچه حسابداری
دربخشی از کتاب، پاچیولی با استفاده از منابع و روشهای موجود دفاتر اصلی حساب را به ترتیب زیر تشریح می کند:
- دفتر روزنامه: که در آن مطالب دفتر باطله تلخیص و بر حسب بدهکار و بستانکار ثبت می گردید.
- دفتر کل: حاوی حسابهای واقعی که ثبتهای دفتر روزنامه به آن نقل می گردید.
پاچیولی اهمیت کاربرد پول را بعنوان مقیاس مشترک سنجش اقلام مختلف به درستی دریافته بود و بر لزوم تاریخ گذاری معاملات و عطف متقابل دفاتر به یکدیگر تاکیدی بجا داشت. با این حال، وی درباره مطالب مهمی از جمله موارد زیر مطلبی ندارد:
- دوره مالی
- تهیه تراز آزمایشی
- تهیه صورت سود و زیان
- بستن حساب سود و زیان به حساب سرمایه
- تهیه ترازنامه
تنها درباره طرز بستن و لزوم موازنه کردن حسابها به هنگام نقل حسابها از دفاتر قدیمی به دفاتر جدید توضیحات نسبتا کاملی داده است. این موضوعات بخش مهمی از تاریخچه حسابداری است.
نتایج ابداع و تکامل سیستم دفتر داری دو طرفه
ابداع و تکامل سیستم دفتر داری دوطرفه
- اولا سوداگریهای بزرگ مانند فرستادن کشتیهای عظیم حامل کالاهای گوناگون به نقاط مختلف جهان را با مشارکت بازرگانان و افراد متعدد، تسهیل کرد،
- زیرا با کاربرد آن سرمایه گذاری هر یک از مشارکت کنندگان در یک فعالیت سوداگرانه که معموال به صورت کالا و اجناس گوناگون بود به سهولت بر حسب پول یا سکه اندازه گیری و حساب آن جداگانه نگهداری می شد و در خاتمه فعالیت نیز کالا و طلا و نقره ای که کسب شده بود بر حسب تقویم پول محاسبه می شد و در نتیجه تعیین سهم هر یک از مشارکت کنندگان از کل درآمد حاصل به سادگی امکان پذیر می گردید.
- ثانیا ،حسابداری دو طرفه، با فراهم ساختن امکان تفکیک اموال شخصی تاجر از اموال تجارتخانه، تشکیل شرکتهای تجارتی را با مشارکت چند نفر عملی کرد. زیرا با کاربرد آن، نگهداری حساب جداگانه سهم الشرکه هر یک از شرکا در سرمایه شرکا امکان پذیر و سهم آنان از کل دارایی شرکت و منافع حاصل از فعالیت تجاری قابل اندازه گیری و محاسبه شد. این امکان، مشارکت صاحبان سرمایه ای را که خود به کار تجارت نمی پرداختند نیز عملی ساخت و بدین ترتیب رشد و توسعه بنگاهها و موسسات تجاری را تسریع کرد.
به رغم تحولات شگرف اقتصادی اجتماعی و دگرگونی و پیچیدگی و توسعه معامالت و سازمانهای تجارتی از قرن شانزدهم تا عصر حاضر، عناصر اصلی سیستم دفترداری دوطرفه همچنان بدون تغییر باقی مانده است.
دلیل بقای این سیستم در طول پنج قرن در:
- سادگی اصول
- انعطاف پذیری
- قابلیت آن در ثبت
- انتقال و گزارش اطلاعات بسیار متنوع، در قالب صورتهای مالی قابل رسیدگی است.