صدور سند تسعیر ارز برای شناسایی سود و زیان ناشی از معاملات ارزی کاربرد داشته و نرم افزار حسابداری سپیدار سیستم این قابلیت را در خود دارد.کافی است از منوی حسابداری فرم صدور سند تسعیر ارز را انتخاب نموده و آموزش این جلسه را مورد استفاده قرار دهید.
حسابداری تسعیر ارز چیست؟
برخی از شرکت ها علاوه بر ریال ناچار هستند برخی از معاملات خود را با ارزهای خارجی انجام دهند. به این معاملات، معاملات ارزی گفته می شود. از مهمترین انواع معاملات ارزی میتوان به خرید و فروش کالاها و خدماتی اشاره نمود که وجه آنها به صورت ارزی پرداخت یا دریافت می شود.همچنین معاملات مربوط به خرید یا فروش دارایی ها و ایجاد یا تسویه بدهیها در صورتی که مبالغ آن به ارز پرداخت یا دریافت شوند نیز از مثال های معاملات ارزی هستند.
در هنگام ثبت معاملات ارزی در دفاتر، مبلغ این معاملات باید به ریال محاسبه شود. به عملیات تبدیل ارز به ریال، ”تسعير» گفته میشود. در فرهنگ دهخدا تسعیر به معنای نرخ نهادن و قیمت گذاری می باشد.
برای انجام عمل تسعیر باید به دو سوال زیر پاسخ دهیم:
- برای تبدیل ارز به ریال باید از چه نرخ ارزی استفاده کنیم؟
- در صورت تغییر نرخ ارز، اثر ناشی از این تغییر چگونه اندازه گیری و افشا می شود؟
برای تبدیل ارز به ریال باید از چه نرخ ارزی استفاده کنیم؟
ثبت اولیه (در تاریخ معامله)
تمام معاملات ارزی در زمان ثبت اولیه باید بر اساس نرخ ارز در تاریخ انجام معامله به ریال ثبت شوند.به مثال زیر توجه نمائید:
شرکت آلفا که فروش ارزی نیز انجام می دهد، کالایی را به قیمت 10,000 دلار به شرکت بتا به صورت نسیه می فروشد. در تاریخ انجام این معامله نرخ دلار 30,000 ریال بوده است، ثبت این رویداد در دفاتر شرکت آلفا به صورت زیر است:
:
| شرح | بدهکار | بستانکار |
| حساب های دریافتنی – شرکت بتا | ۳۰٫۰۰۰٫۰۰۰ | |
| فروش | ۳۰,۰۰۰,۰۰۰ |
ثبت اولیه در تاریخ ترازنامه
اقلام پولی: با نرخ ارز در تاریخ ترازنامه مجددا تسعیر می شوند؛ بنابراین ممکن است تفاوت در نرخ تسعیر داشته باشند.اقلام پولی عبارت است از وجه نقد و دارایی ها و بدهی هایی که قرار است به مبلغ ثابت یا قابل تعیینی از وجه نقد دریافت یا پرداخت شوند. (حساب هایی نظیر نقد و بانک، حسابها و اسناد دریافتنی و حسابها و اسناد پرداختنی جزء اقلام پولی هستند)
اقلام غیر پولی: با نرخ ارز در تاریخ انجام معامله تسعیر می شوند؛ بنابراین تفاوت در نرخ تسعیر ندارند.
| نمونه اقلام پولی و غیرپولی | پولی | غیرپولی |
| موجودی نقد (شامل موجودی ارزی) | × | |
| سپرده های کوتاه مدت | × | |
| سرمایه گذاری در سهام | × | |
| اوراق مشارکت | × | |
| حسابها و اسناد دریافتنی | × | |
| ذخیره مطالبات مشکوک الوصول | × | |
| موجودی کالا | × | |
| پیش پرداختها | × | |
| مطالبات بلند مدت | × | |
| دارایی های ثابت مشهود و نامشهود | × | |
| حساب ها و اسناد پرداختنی | × | |
| هزینه های تعلق گرفته و پرداخت نشده | × | |
| سود سهام پرداختنی | × | |
| پیش دریافت | × | |
| سرمایه | × |
در صورت تغییر نرخ ارز، اثر ناشی از این تغییر چگونه اندازه گیری می شود؟
ادامه مثال: در تاریخ ترازنامه، نرخ ارز 35,000 ریال بوده است. از آنجا که حساب های دریافتنی جزء اقلام پولی به حساب می آید، باید با نرخ تاریخ ترازنامه مجددا تسعیر و تفاوت آن محاسبه شود:
5,000,000= (30,000-35,000) 1,000
این مبلغ در اصل باید به حساب های دریافتنی شرکت آلفا اضافه شود زیرا اگر شرکت بتا قصد تسویه بدهی خود را داشته باشد با توجه به نرخ جدید ارز باید ۵ میلیون ریال بیشتر پرداخت کند؛ بنابراین:
| شرح | بدهکار | بستانکار |
| حساب های دریافتنی – شرکت بتا | 5,000,000 | |
| سود (زیان) ناشی از تسعیر ارز | 5,000,000 |
روش برخورد حسابداری با سود و زیان ناشی از تسعیر ارز
مبلغ سود و زیان ناشی از تسعیر ارز شناسایی شده، در سود و زیان دوره، تحت عنوان سرفصل “خالص سایر درآمدها و هزینه های عملیاتی” یا “خالص سایر درآمدها و هزینه های غیر عملیاتی” افشا می شود.
زیان حاصل از تسعیر ارز براساس اصول متداول حسابداری مشروط بر اتخاذ یک روش یکنواخت طی سال های مختلف از طرف مؤدی جزء هزینه های قابل قبول میباشد.
نحوه صدور سند تسعیر ارز در نرم افزار حسابداری سپیدار
برای صدور سند تسعیر ارز و محاسبه سود و زیان ناشی از تسعیر ارز از طریق نرم افزار حسابداری سپیدار سیستم از منوی سمت راست نرم افزار حسابداری ،فرم صدور سند تسعیر ارز را انتخاب نمائید.
بعد از اینکه فرم صدور سند تسعیر ارز را انتخاب نمودید و این فرم به شما نمایش داده شد باید اطلاعات مورد نیاز را در این فرم وارد نمائید.برای صدور سند تسعیر ارز باید حسابهایی که ویژگی تسعیر پذیر برای آنها وارد شده و برای آنها سند حسابداری ارزی صادر شده را فراخوانی نمائید.در این فرم باید تاریخ سند،توضیحات سند و معین تسعیر ارز را وارد نمائیدبرای معین تسعیر ارز پیشنهاد می کنیم معین سود و زیان ناشی از تسعیر ارز را انتخاب نمائید.بعد از ورود اطلاعات کافی است بر روی دکمه 
کلیک نمائید تا اطلاعات را جمع آوری نماید.توجه داشته باشید که در نرم افزار حسابداری سپیدار سیستم،نزدیکترین نرخ به تاریخ سند به عنوان نرخ ارز برای سند حسابداری مورد استفاده قرار می گیرد.بعد از اینکه اطلاعات به شما نمایش داده شد برای صدور سند می توانید روی دکمه 
کلیک نمائید.
حذف سند تسعیر ارز در نرم افزار حسابداری سپیدار سیستم
برای حذف سند تسعیر ارز در نرم افزار حسابداری سپیدار سیستم کافی است از لیست اسناد حسابداری،سند صادر شده را جستجو و پیدا کنید.سپس بر روی سند مورد نظر کلیک راست نموده و گزینه حذف را انتخاب نمائید.